Informatie
Hoe spreek je transgender personen aan?
Onbedoeld worden er veel fouten gemaakt in het taalgebruik rondom transgender personen. Er worden beledigende of ouderwetse termen gebruikt, waardoor trans mensen (en naasten) worden gekwetst. Om dit te voorkomen heb ik hier enkele tips met uitleg. Ik zal eerst de foute term noemen, om deze daarna uit te leggen en te corrigeren: hoe spreek je transgender personen aan?
Ik schrijf deze tips vanuit mijzelf. Hiermee wil ik zeggen dat andere trans personen enkele van deze termen wel prima vinden. Voor mij zijn deze termen disrespectvol en pijnlijk, maar weet dat dit voor andere personen anders kan zijn. Het is het beste om deze termen dus niet te gebruiken, om niet het risico te nemen dat je iemand veel pijn doet, terwijl dat makkelijk vermeden kon worden.
"Laat je jezelf ombouwen?"
Dit wordt soms gezegd als mensen doelen op een transitie. Het is een zeer disrespectvolle manier om hiernaar te vragen. Trans mensen zijn geen huizen die je verbouwt of apparaten waaraan je zo nu en dan sleutelt. Een betere manier om hiernaar te vragen is het woord transitie. Een transitie is een sociale en soms ook medische verandering die een trans persoon ondergaat om zich meer thuis te voelen in hun eigen lichaam. Dit proces is voor iedereen anders.
'Man naar vrouw'/'Vrouw naar man'
Technisch gezien klopt het dat een transgender vrouw zich ooit heeft gepresenteerd als man. Maar veel transgender mensen ervaren geen verandering van gender, maar een zoektocht en ontdekking naar hun gender. Hierdoor was een trans vrouw eigenlijk altijd al een vrouw, maar daar kwam haar omgeving, inclusief zijzelf, pas later achter. De termen “man naar vrouw” en “vrouw naar man” zijn hierdoor verouderd. Voor iemand die bij de geboorte het vrouwelijk geslacht toegewezen kreeg, maar zich een man voelt, hebben we de term trans(gender) man. Voor iemand die bij de geboorte het mannelijk geslacht toegewezen kreeg, maar zich een vrouw voelt, hebben we de term trans(gender) vrouw.
"Normale man"/"Echte man"/"Natuurlijke man"
Dit wordt vaak gezegd als mensen doelen op cisgender mensen, mensen bij wie de genderidentiteit wel overeenkomt met de sekse. Dit is dus het tegenovergestelde van transgender. Door een van de bovenstaande termen te gebruiken, suggereer je dat transgender mensen geen normale of echte mensen zijn. Dit kan mensen pijn doen, want transgender personen zijn wel echte mensen. Je kunt dus beter het woord cisgender gebruiken, of de afkorting cis.
"Ik kan echt niet zien dat je transgender bent"/"Wat ben jij vrouwelijk/mannelijk!"
Hoewel mensen dit bedoelen als compliment, draag je hierdoor onbewust vooroordelen uit. Je moet je hier afvragen of dit wel nodig is. Ik vraag mij dan meestal af: “Zou ik dit zeggen tegen een cisgender persoon?” Als het antwoord ja is, dan kun je dit compliment zeker geven. Anders raad ik het af om dit te zeggen, het kan namelijk verkeerd overkomen.
Er zijn enkele dingen die je beter niet kan vragen of zeggen. Er kunnen zich hierdoor ook ongemakkelijke situaties voordoen. Als de persoon er zelf mee komt, dan is het natuurlijk prima.
"Hoe heette je voor je transitie?" en "Hoe zag je eruit voordat je in transitie ging?"
Voor sommige mensen is dit blijkbaar belangrijke informatie. Je kunt dit beter niet vragen, omdat dit voor een transgender persoon vervelende emoties of herinneringen op kan brengen. Ook is dit niet belangrijk voor de situatie van nu.
"Welke operaties heb je gehad?"/ "Heb jij de operatie gehad?"
Als je mensen hiernaar vraagt, vraag je hen in principe wat voor geslachtsdelen ze hebben. Dit vraag je cisgender personen, mensen bij wie hun sekse en genderidentiteit wel overeenkomen, toch ook niet? Wanneer je mensen vraagt of ‘ze de operatie hebben gehad’, is het belangrijk om te weten dat een transitie uit verschillende operaties kan bestaan. Er is niet een grote operatie. Nogmaals is voor iedereen een transitie anders en ligt dit aan de behoefte van de persoon zelf.
Ik hoop dat ik alles duidelijk heb uitgelegd. Mocht dit niet zo zijn, dan kun je mij altijd vragen naar extra informatie of toelichting. Je kunt mij altijd bereiken via social media, mail of het contactformulier op de pagina Contact.